سمفونی خرناس و خروپف یکی از آزاردهنده ترین اختلالات خواب آدمیزاد (Snoring)

خروپف یا خرناس Snoring، صدای گوش خراشی (مخصوصا وقتی کسی کنارتان خواب باشد) است که در اثر ارتعاش بافت نرم کام یا دیگر بافت‌های نرم زبان، بینی، گلو و مجموعا نیمه بالایی راه تنفسی به وجود می آید. علت اصلی خروپف یا همان خرناس خودمان ، ایجاد اغتشاش درون راه‌های هوایی هنگام نفس کشیدن است که به دلیل انسداد جزئی هر قسمت از مسیر تنفسی، از نوک زبان گرفته تا تارهای صوتی رخ می‌دهد.

از آنجایی‌که هنگام بیداری، کشیدگی طبیعی ماهیچه زبان، راه‌های هوایی ما را در حالت مناسبی نگاه می‌دارد، معمولا در روز خرناس نمی‌کشیم و این صدای ناخوشایند تنها حین خواب شنیده می‌شود. در صورتی که خروپف کردن با نفس نفس زدن یا مکث کوتاه در تنفس همراه باشد، می‌تواند حکایت از وجود مشکلی جدی داشته باشد و احتمالا فرد به نوع شدیدی از آپنه خواب مبتلاست.

آپنه خواب روی سلامت قلب تاثیر سوء می‌گذارد. اگر خروپف کردن دلیل پزشکی جدی نداشته باشد، می‌توان با روش‌های ساده‌ای این عارضه را درمان کرد یا از شدت آن کاست.

فضانوردان خرناس نمی‌کشند!

فضانوردی لذت بی مثالی است؛ اما در کنار خود سختی‌های متعددی هم دارد که خواب ناآرام و بریده‌بریده یکی از آنهاست.

با این وجود، فضانوردها خیال‌شان از خروپف راحت خواهد بود. عمده‌ترین دلیل خروپف، جمع شدن ماهیچه زبان در انتهای گلو یا تجمع بزاق دهان در دهانه ورودی نای است؛ اتفاق‌هایی که به دلیل بی‌وزنی در فضا رخ نمی‌دهد.

حتی از نظر تئوری، در حالت بی‌وزنی مایعات و محتویات درون معده باید به سمت بالا حرکت کنند که در برخی موارد، ممکن است باعث خفگی فضانورد هم بشود؛ اما در عمل این اتفاق نمی‌افتد. پزشکان هنوز دلیل این رفتار خودکار و درست بدن در محافظت از خودش در فضای بی‌وزنی را درنیافته‌اند

چند نکته راجع به خروپف:

• هر که چاق تر خروپفش بیشتر!
• خروپف در جامعه شایع است، اما یک پدیده طبیعی نیست.
• سه دلیل از دلایل اصلی خروپف ، وزن زیاد ، استعمال دخانیات و نوشیدن مشروبات الکلی است.
• صدای خروپف بخاطر تلاطم هوا در اثر ارتعاش تارها و ارتعاش دیواره مجرای ورودی هوا در انتهای دهان و بینی است.
• محدوده صدای خروپف بین ۵۰ تا ۱۰۰ دسی بل ، یعنی هم اندازه صدای یک دریل یا مته برقی است.
• در اکثر قریب به اتفاق موارد ،هر چه شخص چاق تر باشد ، صدای خروپفش بلند تر است.
• خروپف می تواند ارثی باشد ، تقریبا در ۷۰ درصد موارد ، خویشاوندان درجه یک کسانی که خروپف می کنند به این پدیده مبتلا هستند.
• کسانی که کنار افراد خروپفی می خوابند ، به طور میانگین تنها سه تا پنج ساعت خواب عمیق در شب دارند.
• کسانی که در کنار افراد خروپفی می خوابند ، خواب های عجیب و غریب و پریشان کننده بیشتری می بینند.
• خروپفی ها و کسانی که در کنارشان می خوابند نسبت به دیگران گوش های سنگین تری هم دارند.
• بیش از یک سوم زوج های غربی به خاطر مسئله خروپف با هم اختلاف پیدا می کنند.
• تاثیر صدای خرناس روی کیفیت خواب، شدید تر از کمیت آن است. خواب های سبک و کوتاه می تواند برای سلامتی زیان آور باشد.
• امروزه اهمیت خواب عمیق و با کیفیت به قدری زیاد شده که حتی به عنوان یه مهارت در زندگی آن را آموزش می دهند و اتفاقا در این آموزش ها بر روی مساله خروپف تمرکز ویژه ای نیز دارند.
• آزمایش ها نشان می دهد که افراد و نزدیکان کسانی که خرناس می کشیدند و اکنون درمان شده اند از نظر سلامت فیزیکی و سلامت روانی روند رو به پیشترفت و بهبودی نیز دارند.
• نکته اعجاب انگیز این است که کسانی که کنار خروپف کن ها هستند، در کنار آنها خواب بهتری را تجربه می کنند تا زمانی که تنها می خوابند!
• احتمال ابتلای به بیماری و اختلال های تنفسی در کسانی که خروپف می کنند سه برابر بیشتر است از کسانی که این مشکل را ندارند.
• بیش از ۵۰درصد کسانی که به OSA (آپنه مسدود کننده خواب) یا همان خرناس و خروپف خودمان مبتلا هستند، فشار خون بالایی دارند، این درحالی است که تنها ۲۵درصد از کسانی که دچار فشار خون بالا هستند خروپف می کنند!
• احتمال ابتلا به فشار خون، بیماری های قلبی سکته، دیابت نوع۲ و کلسترول بالا در کسانی که همیشه خرناس می کشند و خروپف می کنندپنج برابر بیشتر است از کسانی که این عارضه را ندارند یا فقط گاهی خروپف می کنند.
• در سال ۱۹۱۰ مردم به طور میانگین ۹ ساعت در شب می خوابیدند. در سال ۲۰۰۹ این میانگین به شش تا هفت ساعت رسیده است که یکی از دلایل آن، افزایش چاقی و در نتیجه خروپف است.
• ۲۸درصد از جمعیت ۵۴ میلیون نفری انگلستان خروپف می کنند که ۱۰/۵ میلیون از آنها مردان و ۴/۵ میلیون از آنان را زنان تشکیل می دهد.
• در ۱۰۰ سال گذشته، بیش از هزار مقاله علمی صرفاً در مورد کمبود خواب ناشی از خروپف نوشته شده است

باور های نادرست درباره خرناس و خروپف

خروپف مهم نیست ؛ هست؟!

باور نادرست اول: خروپف و خرناس به این معنی است که شما به آپنه خواب (OSA) مبتلا هستید.
این اولین باوری است که نباید قبولش کرد، حداقل در همه موارد این طور نیست. شاید کمتر شخصی را بتوان پیدا کرد که در طول تمام زندگی اش حتی یک بار هم خروپف نکرده باشد و خرناس نکشیده باشد. اما در بیشتر این موارد، نمی توان به آن به عنوان بیماری، ضایعه و یا اختلال خواب نگاه کرد. آپنه خواب که اختلالی است که گاهی نیاز به درمان دارد، به مواردی گفته می شود که صدای خرناس بلند و به طور مکرر باشد. این خروپف ها معمولا بین چند ثانیه تا چند دقیقه متوالی ادامه دارند و تا ۳۰ بار در یک ساعت اتفاق می افتند.

باور نادرست دوم: خروپف و خرناس کشیدن چیز مهمی نیست.
همزمان شدن خواب کم آسایش و کم کیفیت و کاهش سطح اکسیژن ورودی به خون به دلیل تنفس ناقص و نامرتب، می تواند برای بدن گران تمام شود. این شرایط می تواند قلب و عروق را تحت تاثیر قرار دهد و در نتیجه احتما ابتلا به فشار خون و بیماری های قلبی را بالا ببرد و عوارضی مانند ضربان نامنظم قلب یا حتی سکته را در پی داشته باشد. تحقیقات جدید نشان می دهد افرادی که هنگام خواب خروپف می کنند، خطر ایست قلبی در آنها بیش از دیگرانی است که به این مشکل دچار نیستند. احساس کسالت و خواب آلودگی، ضعف حافظه، کاهش تمرکز و در نتیجه افزایش احتمال تصادف و حوادث رانندگی نیز از عوارض دیگه آپنه خواب است. بنابراین آپنه چیز مهمی است!

باور نادرست سوم: تنها افراد سن بالا دچار آپنه خواب می شوند
اگر چه امکان ابتلا به آپنه خواب و به طور کلی خروپف کردن در سنین بالاتر شایع تر است، اما درصد کودکانی که خروپف می کنند نیز قابل توجه است. از طرفی این اتفاق در مردها بیشتر از زنان پیش می آید و به همین ترتیب افراد سنگین وزن و افرادی که مجرای بینی و گلوی باریم تری دارند با احتمال بالاتری مبتلا به پدیده خروپف می شوند. ژنتیک خانوادگی، استعمال دخانیات و حتی خصوصیات نژادی نیز می تواند در این مورد موثر باشد. تحقیق دیگری در این مورد نشان می دهد ۷۰ درصد از کسانی که به آسم مبتلا هستند در سنین بالاتر دچار آپنه خواب خواهند شد.

باور نادرست چهارم: استفاده از ماسک تنفسی برای مقابله با خروپف و خرناس کشیدن
ماشین افزایش فشار هوا که هنگام خواب به آرامی و به طور مداوم هوا را به سمت مجرای ورودی اش در بدن می فرستد می تواند در بهبود آپنه های شدید موثر باشد، ولی اگر شما نتوانید در تمام مدت خواب این ابزار را تحمل کنید، باید به فکر راه دیگری باشید. در روش های جدید پزشکان الکترودی را در مجرای ورودی هوا کار می گذارند که گرفتگی و تنگی آن را رفع می کند. در مواردی که خروپف یا خرناس شدید نیست، دهن گیر هایی که به باز ماندن مجرای تنفسی کمک می کنند نیز می تواند موثر باشند، اما باید دانست که بیشتر افراد نمی توانند به طور دائم و در تمام مدت خواب، چنین ابزار های خارجی را تحمل کنند و خیلی زود آن را کنار می گذارند آنها ترجیح می دهند به جای ان، وزنشان را کم کنند، سعی کنند به پهلو بخوابند یا سیگار و الکل را ترک کنند!

چرا از صدای خروپف خودم بیدار نمی شوم؟

یکی از رایج ترین سوالات راجع به خروپف این است که چرا افراد با صدای بلند خروپف می کنند و خرناس می کشند ولی خودشان از خواب بیدار نمی شوند؟!
با اینکه ممکن است خواب همسرتان سنگین تر از خواب شما باشد، اما او از صدای خروپف شما بر می خیزد در حالی که شما با همان خواب سبک، هنوز خرناس می کشید!
دلیل این مسئله ان است که به دلیل تطبیق پذیری بدن در مراحل مختلف خواب، توانایی خوابیدن ما همراه با کم و زیاد شدن سطح صدای خروپف در طول شب تغییر می کند. حتی گاهی سطح صدای خرناس به ۱۰۰ دسی بل می رسد که برابر با صدای آژیر خودروی آتشنشانی است، اما در این حالت شخص خوابیده و تنها از حالت خواب عمیق به خواب سطحی می رسد و بدون اینکه بیدار شود، صدای خرناسش آرام می شود. اگر کسی در مرحله خواب سبک خرناس بکشد به احتمال زیاد بیدار خواهد شد اما ممکن است خودش متوجه این بیداری نشود. برخی خروپف های بسیار شدید می تواند شخص را برای یک یا چند ثانیه بیدار کند، اما این زمان به قدری کوتاه است که هوشیاری او به طور کامل بر نمی گردد و فردا صبح هم اصلاً یادش نخواهد آمد که دیشب چند بار از خواب پریده است.
با این وجود، این بیدار شدن ها و خواب های کم کیفیت و منقطع اثر خود را روی سلامت شخص و سرحال بودن او می گذارد. از این نظر همسر کسی که خروپف می کند، حتی بیش از خود او در معرض خستگی و کسالت روز بعد قرار دارد.
پس در واقع اینطور نیست که صدای بلند خرناس یا خروپف شخص را بیدار نکند، اما این بیداری زمان کوتاهی دارد و او یادش نمی آید و گرنه تاثیر آن به طور کاملاً محسوسی در روز بعد مشخص خواهد بود.